Gepubliceerd: 02 februari 2023

De steenuil laat in de winter en in het vroege voorjaar goed van zich horen. Dit is de tijd van het jaar waarop we steenuilen kunnen inventariseren voor de vogelatlas!

Broedgedrag

Steenuilen leven in kleinschalig agrarische cultuur-landschap. Denk aan randen van dorpen en gebouwen in het buitengebied. Ze broeden in een nestkast, op een beschutte plek in een gebouw, zoals onder het dak van een schuur, of in een boomholte. Het zijn uitgesproken standvolgens die het hele jaar in hun territorium verblijven. Dat is niet groter dan een paar honderd meter rondom de nestplaats. In het broedseizoen verblijven steenuilen extra dicht bij hun nestplaats.

De balts vindt plaats vanaf eind januari tot de tijd dat het eerste ei is gelegd (april). Het mannetje roept vanaf een vaste uitkijkpost. De steenuil heeft verschillende korte roepen. De zang is niet meer dan een luide roep, en het geluid wordt omschreven als een laag fluitend kiew-kiew-kiew. Echt lage oe-klanken, zoals bij ransuil en mannetje bosuil ontbreken.

Methode

De baltsroep is vooral te horen in de periode vanaf een halfuur na zonsondergang tot middernacht, en in de periode van anderhalf uur tot een halfuur voor zonsopkomst. Eind februari is 's avonds vanaf ongeveer 19:00 een geschikte tijd. De werkwijze is als volgt:

• Om veiligheidsredenen adviseren we om deze tellingen met twee personen uit te voeren.
• Kies een regio uit waar je op zoek wil gaan naar steenuilen (zie de lijst met regio's hieronder). Geef deze regio aan ons door vóór je begint met tellen, via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
• Voer de inventarisatie uit tussen 15 februari en 15 april. De gekozen regio hoeft slechts eenmaal bezocht te worden (vaker mag natuurlijk). Het mag verspreid over meerdere avonden gedaan worden.
  
• Begin met inventariseren vanaf een halfuur na zonsondergang. Een redelijk windstille, droge avond verdient de voorkeur.
• Als je gaat tellen krijg je een gedetailleerde kaart van je gebied mee. Hierop staan met grijze cirkels plekken aangegeven die je NIET moet bezoeken. Dit zijn met name de plekken rondom nestkasten van de steenuilenwerkgroep. Deze kasten zullen in de lente worden geïnspecteerd, en dan weten we of er een uil aanwezig is. Het is dus niet nodig en ook niet wenselijk om op deze plekken te gaan zoeken. Het gebied buiten de grijze cirkels wordt wel onderzocht, voor zover het potentieel geschikte biotoop is voor de steenuil. Dus kleinschalig (agrarisch) halfopen landschap. Je mag verder zelf je route door het gebied bepalen.
  
• Maak een fiets- of autotocht door het gebied en herhaal de volgende stappen:
  • Op geschikte plek luisteren naar spontaan roepende vogels.
  • Als niets te horen, speel de baltsroep van man steenuil af met je mobiele telefoon, ongeveer 10 keer achter elkaar.
    
    • Geluidsfragment (bron: vogelgeluid.nl)
  • Wacht tenminste 5 minuten of er een steenuil roept.
  • Ga dan naar een volgende geschikte plek op ongeveer 250-500m (als er een uil aanwezig was, dan ongeveer 500m verder).
  • Kijk uit voor dubbeltellingen en verplaatsingen en houd rekening met duet tussen man en vrouw  (in elkaar overlopende, gevarieerde roepjes).    
• Noteer je waarnemingen (één of twee uilen gehoord, tijd en locatie waar de uil zich bevindt) en stuur deze door naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Noteer details over de roep (kort alarm / duidelijke herhalende baltsroep / ...), en of je de uil gezien hebt. Je kunt waarnemingen ook invoeren op waarneming.nl, dan kunnen wij ze daar opzoeken.
• Geef op een kaartje de gekozen telpunten aan ons door, ook de plekken waar geen uilen zijn waargenomen! (bijv. op papier, scan/foto van papier, screenshot van Google maps, ...)
• De steenuil staat centraal, maar noteer indien mogelijk ook andere soorten uilen (bosuil, kerkuil, ransuil).

Claimkaart steenuilregio's

Regio claimen

Geef door welke regio je wilt bezoeken via een mailtje naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Regio's met een X ervoor zijn al geclaimd.

Merk op dat natuurgebieden zonder bebouwing, zoals Munnikenland, de Lieskampen, de Kil van Hurwenen, etc., niet bezocht hoeven te worden, omdat die geen geschikt leefgebied voor de steenuil vormen.

1. [    ] Loevestein, Poederoijen, Brakel
   
2. [    ] Zuilichem, Nieuwaal
3. [    ] Aalst, Nederhemert-Noord, Wellseind
4. [    ] Nederhemert-Zuid
5. [    ] Zaltbommel, Bruchem, Kerkwijk
6. [    ] Well, Ammerzoden, Hedel
   
7. [    ] Oensel, Hurwenen, Rossum
   
8. [    ] De Vliert
9. [    ] Kerkdriel, Velddriel, Hoenzadriel
10. [ X ] Alem
11. [ X ] Heerewaarden e.o.

Steenuil