Actueel...
Warme lucht, thermiek, roofvogels.
- Gegevens
Met brede vleugels naar boven drijven op de warme opstijgende lucht. Dat moet heerlijk zijn. Maar voor het zover is, wordt er eerst een krachtinspanning verwacht. Je moet in de juiste luchtstroom komen. Deze buizerd (Buteo buteo) is net aan begonnen. Met grote slagen vecht hij zich een weg door de lucht op zoek naar thermiek. Eenmaal daar heeft hij een prachtig overzicht van het gebied. En kan hij op zoek naar kadavers en plaatsen waar de kans groot is kleine zoogdieren en amfibieën te vinden. Na een sterke afname van de aantallen buizerds in de jaren '70 van de vorige eeuw bestaat er nu een stabiele populatie van rond de 10.000 broedparen. Dat is te danken aan het verbod op het gebruik van niet afbreekbare pesticiden die zich op kunnen hopen in voedselketen en wellicht ook, een toename in verkeer. Meer roadkill ! Lekker wachten op een paaltje langs de weg tot er weer een mals stukje aangereden dier zich aandient.
Als Pinksteren en Pasen op één dag vallen
- Gegevens
Pinksterbloemen (Cardámine praténsis). Pinksteren, de 49e dag na Pasen. Hoe de naam van dit bloemetje zo wijd verbreid heeft kunnen raken is een raadsel. De bloei is meestal al over zijn hoogtepunt heen met Pasen.
Als je kijkt naar de Oudnederlandse benamingen, dan kom je veelvuldig de naam koekoeksbloem tegen. Dat klopt qua bloeitijd veel beter. Met de komst van de eerste koekoeken staat hij namelijk vol in bloei. Het is jammer dat die naam al bezet is door de Echte koekoeksbloem (Silene flos-cuculi).
Cardamine stamt van het Griekse benaming voor dit plantengeslacht Kardomon, pratensis is afleid van het Latijnse woord voor weidebewonend en slaat op de groeiplaats. De pinksterbloemen zijn ecologisch van groot belang voor vroege vlindersoorten. In een tijd dat nog niet veel kruiden bloeien, leveren ze nectar aan de dagpauwoog, het zandoogje en niet te vergeten.... het oranjetipje! Het oranjetipje is zelf grotendeels afhankelijk van de pinksterbloemen voor het afzetten van eitjes. En nu is de tijd!
Ga op een vrij uurtje even wandelen in de Lieskampen bij Gameren. En zie zelf hoe mooi deze bloemen en hun bezoekers zijn.
tekst en foto: Dirk Muller
Eitje oranjetipje (eivormig, geribbeld) op pinksterbloem foto: Harry Kolman
Loslopende honden ...
- Gegevens
Klik op deze link en aanschouw deze trieste gebeurtenis, veroorzaakt door een loslopende hond.
Ook in de Bommelerwaard kom je ze tegen, hondenbezitters die hun hond los laten lopen in gebieden waarin dat ongewenst/verboden is. Gelukkig is het niet altijd zo'n drama als in dit gelinkte artikel, maar verstoren doen loslopende honden eigenlijk altijd en meestal zonder dat het baasje het in de gaten heeft.
Natuurlijk is het voor hond en baasje fijn als de hond los kan lopen, maar dan graag op de plekken waar dat kan en mag.
Er zijn er zelfs die denken, dat als je het bordje vernielt, dat het dan wel mag.
Rabo Clubkas Campagne... groot succes!
- Gegevens
De Rabo Clubkas Campagne heeft de Natuurwacht, middels 194 stemmen, €517,86 opgeleverd. Een prachtige bedrag.
Dank aan de Rabobank en alle natuurminnende stemmers.
uitreiking v.l.n.r.
Lot Tönis (penningmeester NWB), Ruud Gommers (Rabobank), Harry Kolman (voorzitter NWB)
Sneeuwklokjes zijn niet wit!
- Gegevens
Eigenlijk zijn sneeuwklokjes niet wit maar doorschijnend. Door de luchtkamers in de blaadjes wordt het invallende licht naar alle kanten weerkaatst en ervaren wij het als wit. Als je een blaadje even tussen je vingers fijnknijpt zal je zien dat ze kleurloos zijn.
Sneeuwklokjes horen bij het geslacht Galanthus. Binnen dat geslacht zijn er zo'n 20 soorten bekend. De bekendste is Galanthus nivalis (gewoon sneeuwklokje). Galanthus komt van de samentrekking van het Griekse anthos (bloem) en gala (melk) wat duidt op de melkwitte kleur van de bloem. Nival is zowel in het Grieks als in het Latijn het voorvoegsel sneeuw-. De Nederlandse naam spreekt voor zich!
Oorspronkelijk komt het sneeuwklokje niet in onze streken voor. Hij is ingevoerd als stinzenplant. Dat betekent dat hij als voorjaarsbloeier is geïmporteerd door rijke mensen die een stins (Friese woord voor stenen huis) hadden. Ze wilden hiermee hun tuinen opvrolijken in het vroege voorjaar maar vooral ook indruk maken.
De foto laat een sneeuwklokje (Galanthus spec.) zien op het terrein van kasteel Nederhemert in Nederhemert-zuid. Het terrein staat bekend om zijn sneeuwklokjes en winterakonieten. Deze zijn bedrijfsmatig ingeplant. De bewoners dachten er na de tweede wereldoorlog een boterhammetje mee te verdienen. De boterham leverde het niet op maar wel een prachtig wit en geel tapijt van bloemen. Als je het nog niet gezien hebt..... Ga kijken!
tekst en foto: Dirk Muller
Verrassing voor alle leden!
- Gegevens
voortplantingswijze van varens
- Gegevens
De bijzondere voortplantingswijze van een varen.
Varens zijn een bijzonder soort planten. Ze maken geen zaden maar sporen. De sporen bevinden zich aan de onderkant van de bladeren in een zogenaamd sporangium. Deze sporen zijn geen geslachtscellen. Ze zijn genetisch identiek aan de ouderplant. Sporen kunnen zich makkelijk verspreiden omdat ze erg licht zijn.
Als een spore op een geschikte ondergrond komt, vormt er zich een voorkiem (gametophyt). Deze voorkiem groeit dan uit tot een mannelijk en een vrouwelijk deel. Onder vochtige omstandigheden kan een van de mannelijke cellen (spermatozoïden) in contact komen met de eicel. Daarop wordt de eicel bevrucht.
De vlaggen hangen uit....
- Gegevens
De vlaggen hangen uit....
....en ze zijn nu goed waar te nemen omdeat er geen blad voor hangt.
De Elzenvlag (Taphrina alni) wordt door de plant gevormd en het bevat vruchtlichaam van een schimmel. Het is dus eigenlijk vergelijkbaar met een paddenstoel. De elzenvlag groeit, zoals de naam al doet vermoeden, op Zwarte els (Alnus glutinosa). De schimmel infecteert elzenproppen en zorgt er dan voor dat de prop een vlag vormt. Op het lapje plantenweefsel vormt de schimmel vervolgens sporen om daarmee in het jaar erop weer nieuwe vruchtkatjes te koloniseren.De wetenschappelijke naam laat zich als volgt verklaren. Thaphrina is een geslacht van schimmels dat planten infecteert. Ze behoren tot de zogenaamde ascomyceten (zakjeszwammen) die hun sporen in afgesloten zakjes vormen. Alni komt uit het Latijn en betekent Els.
Nevengeul bij Brakel (29/1 2017)
- Gegevens
Vogel- en plantenwerkgroep ...
Zondag 29 januari 2017 Nevengeul bij Brakel
Met acht personen beginnen we aan de vogelinventarisatie van de nevengeul bij de batterij van Brakel. Ton van Balken, Cassandra van Altena, Rien Melis, Dirk Muller, Harry Kolman, Tom Bosch, Beppy Schothorst en Mieke Tromp Meesters. Iedereen was ruim op tijd bij de startplek – alleen Beppie, die het dichtst bij woont, kwam als laatste aan – toch nog voor tien uur.
Het was ijzig koud bovenop de dijk en de ontdooide blubber lag in de weilanden op onze gevoerde laarzen (hier en daar bergschoenen) te wachten. De belofte om een pijlstaarteend te zien maakt veel goed. En die kwam gelukkig al vrij snel in beeld: het pijlstaarteend paartje was prachtig te zien door de telescoop die Cassandra voor ons allemaal meesjouwde. Daarnaast waren er flink wat bergeenden te zien, een enkele aalscholver, de nodige grauwe ganzen, en grote hoeveelheden wilde eend. Terwijl iedereen door kijkers naar de watervogels tuurde, zei Harry: “Kijk ook eens achter je: daar staat een torenvalk mooi te bidden.” En natuurlijk was dat ook zo. Verderop beende een blauwe reiger, die uit de geul was opgevlogen. Tot opluchting van iedereen, maar vooral Dirk – geen laarzen, geen muts, geen handschoenen – gingen we een half uurtje later via de wei naar de Waal, een omtrekkende beweging langs de nevengeul makend. Onderweg deelde Harry wat hopjes uit – geen speculaas van Dirk ditmaal. Tafeleenden en kuifeenden werden gespot, een enkele wulp, zwermen spreeuwen en in de wei verderop een hele groep kievieten. Dit zijn wintergasten; onze kievieten zitten nu lekker zuidelijk.
Al wandelend raapt Tom een groen rupsje op: “Kijk een agaatvlinder”, zegt hij. Bij nadere beschouwing thuis bleek dit toch een andere vlindersoort te zijn: de huismoeder. En verderop een skelet van de wolhandkrab, die hier helemaal niet thuis hoort. Net zomin als de Aziatische korfmossel: een uitheemse soort, die met ballastwater van binnenvaartschepen mogelijk via Rusland bij ons terecht is gekomen. Gelukkig kwamen we later de wat meer algemene, inheemse mschildersMossel tegen. En eentje die Tom thuis ging determineren, want die was erg hoekig.
Aan de andere kant van de geul aangekomen, kregen we op tussen de kribben in de Waal ook hier al snel een verrassing: terwijl we een fuut in de kijker probeerden te krijgen, zei Tom: “En nu ook een paartje brilduiker”. Die waren nét aan komen vliegen en landden op precies dat moment in ons blikveld. Ze werden al snel opgeschrikt door een wandelaar met hond. Op de terugweg vlogen groepen brandganzen over: die maken een soort blaffend geluid, volgens Ton. Cassandra vindt ze in ieder geval blijer klinken dan de grauwe ganzen. Het was een mooie ochtend geworden, met een verwarmend zonnetje. We komen hier in de zomer weer terug: kijken wat er dan voor vogels te spotten vallen! De oogst van vandaag was zeer de moeite waard.
Deze link verwijst naar waarneming.nl waarop de waarnemingen van onze ochtend zijn in te zien
Torenvalk... werkgroep?
- Gegevens
Vanochtend (za 4/2’17) is (eindelijk) de torenvalkkast opgehangen en wel in ons natuurgebiedje Het Roomgat te Hedel. Dankzij hulp van Gunther, die een prachtige lange ladder heeft, hangt de kast op prima hoogte. Het kostte enige moeite de zware kast goed op te hangen. We hebben nog een extra lat aan de zijkant bevestigd zodat ook bij harde wind de kast keurig op zijn plek blijft. Het was een mooie klus. Nu maar hopen dat de torenvalk de kast gaat bezetten. Spannend!
Het is al lang een wens meer torenvalk-kasten in de Bommelerwaard op te hangen. Het gaat immers niet goed met de torenvalk. Broedgevallen nemen dramatisch af. (Volgens ons boek “Bommelerwaard Natuurlijk” nog maar 25 territoria). Het succes van de steenuilenwerkgroep zou navolging kunnen hebben met een werkgroep Torenvalk. De vaste timmerman van de steenuilenwerkgroep heeft toegezegd een aantal kasten te maken, dus wat houdt ons tegen?
Wie zin heeft om hier aan mee te doen, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Smienten
- Gegevens
Smienten zijn wintergasten die al vanaf oktober te zien zijn in de uiterwaarden. Ze vormen vaak grotere groepen die elkaar bij de minste onraad waarschuwen met een hoge fluittoon.
De naam Smient heeft zijn oorsprong waarschijnlijk in het Hoogduitse smâhi wat klein betekent. Hij is dan ook klein in vergelijking met bijvoorbeeld de Wilde eend. Poeliers noemden het dier ook wel 'halve eend'.
De wetenschappelijke naam Anas is Latijn voor eend. Pênélops is Grieks voor eend. Dus eigenlijk hebben we het het over een eend eend. Een andere verklaring zou zijn dat de soortaanduiding slaat op de beeldschone Penelope, dochter van Icarus (die vreemde vogel die naar de zon dacht te kunnen vliegen).
Schelpenbuffet
- Gegevens
Nachtvlinders kijken in de Kloosterwiel
- Gegevens
Afgelopen vrijdag waaide het enigszins en dat zorgde ervoor dat wat minder nachtvlinders zich lieten zien. Toch kwamen er nog best wat vlinders op de lamp en het doek af. We hebben zo' n 25 soorten gespot. Was een erg leuke en gezellige avond! Hieronder de lijst van de waargenomen Nachtvlinders.
Soortenlijst, Paul Kreijger
